BÀI TUYÊN TRUYỀN MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG CỦA NHÀ NƯỚC NĂM 2017

BÀI TUYÊN TRUYỀN MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA   LUẬT TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG CỦA NHÀ NƯỚC NĂM 2017 
 
Ngày 20 tháng 6 năm 2017, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 
khóa XIV, kỳ họp thứ 3 thông qua Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, có hiệu 
lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2018. Một số nội dung cụ thể như sau: 
1. Người có quyền yêu cầu Nhà nước bồi thường 
1.1 Người bị thiệt hại; 
1.2. Người thừa kế của người bị thiệt hại trong trường hợp người bị thiệt hại chết; 
tổ chức kế thừa quyền, nghĩa vụ của tổ chức bị thiệt hại đã chấm dứt tồn tại; 
1.3. Người đại diện theo pháp luật của người bị thiệt hại thuộc trường hợp phải có 
người đại diện theo pháp luật theo quy định của Bộ luật Dân sự; 
1.4. Cá nhân, pháp nhân được những người nêu trên ủy quyền thực hiện quyền yêu 
cầu bồi thường. 
2. Các hành vi bị nghiêm cấm trong việc giải quyết yêu cầu bồi thường 
2.1. Giả mạo tài liệu, giấy tờ hoặc cung cấp tài liệu, chứng cứ sai sự thật trong hồ 
sơ yêu cầu bồi thường và trong quá trình giải quyết yêu cầu bồi thường. 
2.2. Thông đồng giữa người yêu cầu bồi thường với người giải quyết bồi thường, 
người có liên quan để trục lợi. 
2.3. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn can thiệp trái pháp luật vào quá trình giải quyết 
yêu cầu bồi thường, xác định trách nhiệm hoàn trả và xem xét, xử lý kỷ luật người thi 
hành công vụ gây thiệt hại. 
2.4. Không giải quyết yêu cầu bồi thường hoặc không ra quyết định giải quyết bồi 
thường hoặc giải quyết yêu cầu bồi thường trái pháp luật. 
2.5. Không thực hiện việc xác định trách nhiệm hoàn trả hoặc không xem xét, xử 
lý kỷ luật người thi hành công vụ gây thiệt hại. 
2.6. Sách nhiễu, cản trở hoạt động giải quyết yêu cầu bồi thường. 
3. Các trường hợp Nhà nước có trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hoạt 
động quản lý hành chính 
3.1. Ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trái pháp luật; 
3.2. Áp dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm việc xử lý vi phạm hành chính trái 
pháp luật; 

3.3 Áp dụng một trong các biện pháp khắc phục hậu quả vi phạm hành chính sau 
đây trái pháp luật: 

a) Buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng không có phép hoặc xây dựng 
không đúng với giấy phép; 
b) Buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trên hàng hóa, bao bì hàng hóa, phương tiện kinh 
doanh, vật phẩm; 
c) Buộc thu hồi sản phẩm, hàng hóa không bảo đảm chất lượng; 
3.4. Áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính 
trái pháp luật; 
3.5 Áp dụng một trong các biện pháp xử lý hành chính sau đây trái pháp luật: 
a) Giáo dục tại xã, phường, thị trấn; 
b) Đưa vào trường giáo dưỡng; 
c) Đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc; 
d) Đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; 
3.6. Không áp dụng hoặc áp dụng không đúng quy định của Luật Tố cáo các biện 
pháp sau đây để bảo vệ người tố cáo khi người đó yêu cầu: 
a) Đình chỉ, tạm đình chỉ, hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ quyết định xử lý kỷ luật 
hoặc quyết định khác xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người tố cáo; khôi phục vị 
trí công tác, vị trí việc làm, các khoản thu nhập và lợi ích hợp pháp khác từ việc làm cho 
người tố cáo tại nơi công tác; 
b) Đình chỉ, tạm đình chỉ, hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ quyết định hành chính, 
hành vi hành chính xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người tố cáo; khôi phục các 
quyền, lợi ích hợp pháp của người tố cáo đã bị xâm phạm tại nơi cư trú; 
c) Áp dụng biện pháp ngăn chặn, xử lý hành vi xâm hại hoặc đe dọa xâm hại đến 
tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người tố cáo theo quy định 
của pháp luật; 
3.7. Thực hiện hành vi bị nghiêm cấm theo quy định của Luật Tiếp cận thông tin về 
cố ý cung cấp thông tin sai lệch mà không đính chính và không cung cấp lại thông tin; 
3.8. Cấp, thu hồi, không cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, Giấy chứng 
nhận đăng ký hộ kinh doanh, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, giấy phép và các giấy tờ 
có giá trị như giấy phép do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp trái pháp luật; 
3.9 Áp dụng thuế, phí, lệ phí trái pháp luật; thu thuế, phí, lệ phí trái pháp luật; truy 
thu thuế, hoàn thuế trái pháp luật; thu tiền sử dụng đất trái pháp luật; 
3.10 Áp dụng thủ tục hải quan trái pháp luật; 
3.11 Giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trái 
pháp luật; bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, tái định cư trái pháp luật; cấp hoặc thu  
hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với 
đất trái pháp luật; 
3.12. Ra quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh trái pháp luật; 
3.13. Cấp văn bằng bảo hộ khi có căn cứ pháp luật cho rằng người nộp đơn không 
có quyền nộp đơn hoặc có căn cứ pháp luật cho rằng đối tượng không đáp ứng điều kiện 
bảo hộ; từ chối cấp văn bằng bảo hộ với lý do đối tượng không đáp ứng điều kiện bảo hộ 
mà không có căn cứ pháp luật; chấm dứt hiệu lực văn bằng bảo hộ mà không có căn cứ 
pháp luật; 
3.14. Ra quyết định xử lý kỷ luật buộc thôi việc trái pháp luật đối với công chức từ 
Tổng Cục trưởng và tương đương trở xuống. 
4. Cơ quan giải quyết bồi thường trong hoạt động quản lý hành chính 
4.1. Cơ quan giải quyết bồi thường ở trung ương bao gồm: 
a) Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ là cơ quan giải quyết bồi thường 
trong trường hợp người thi hành công vụ gây thiệt hại thuộc thẩm quyền quản lý trực tiếp 
của mình, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản này; 
b) Tổng cục, cục, các đơn vị khác có tư cách pháp nhân, có tài khoản riêng thuộc 
Bộ, cơ quan ngang Bộ hoặc thuộc cơ quan thuộc Chính phủ là cơ quan  giải quyết bồi 
thường trong trường hợp người thi hành công vụ gây thiệt hại thuộc thẩm quyền quản lý 
trực tiếp của mình. 
4.2. Cơ quan giải quyết bồi thường ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương bao 
gồm: 
a) Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan giải quyết bồi thường trong trường hợp 
người thi hành công vụ gây thiệt hại thuộc thẩm quyền quản lý trực tiếp của mình, trừ 
trường hợp quy định tại điểm b Mục 4.2; 
b) Cơ quan chuyên môn hoặc các cơ quan, đơn vị trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp 
tỉnh có tư cách pháp nhân, có tài khoản riêng là cơ quan giải quyết bồi thường trong trường 
hợp người thi hành công vụ gây thiệt hại thuộc thẩm quyền quản lý trực tiếp của mình. 
4.3. Ủy ban nhân dân cấp huyện là cơ quan giải quyết bồi thường trong trường hợp 
người thi hành công vụ gây thiệt hại thuộc thẩm quyền quản lý trực tiếp của mình. 
4.4. Ủy ban nhân dân cấp xã là cơ quan giải quyết bồi thường trong trường hợp 
người thi hành công vụ gây thiệt hại thuộc thẩm quyền quản lý trực tiếp của mình. 
4.5. Cơ quan có thẩm quyền cung cấp  thông tin theo quy định của Luật Tiếp cận 
thông tin. 
4.6. Cơ quan có thẩm quyền áp dụng biện pháp cần thiết để bảo vệ người tố cáo 
theo quy định của Luật Tố cáo. 

4.7. Cơ quan ra quyết định xử lý kỷ luật buộc thôi việc đối với công chức. 

4.8. Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án theo quy định của pháp luật về tố tụng 
hình sự, tố tụng dân sự, tố tụng hành chính; Tòa án có thẩm quyền áp dụng biện pháp xử 
lý hành chính theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính. 
5. Nguyên tắc bồi thường theo thiệt hại thực tế phát sinh 
a) Thiệt hại về tài sản bị xâm phạm: Xác định theo giá thị trường của tài sản cùng 
loại hoặc cùng chức năng… 
b)Thiệt hại do thu nhập thực tế bị mất hoặc giảm sút: 
- Thu nhập ổn định từ tiền lương, tiền công thì tính theo mức tiền lương, tiền công… 
- Nếu thu nhập không ổn định từ lương thì tính mức trung bình của 3 tháng liền kề 
- Nếu thu nhập không ổn định theo mùa vụ…thì xác định theo 1 ngày lương tối 
thiểu vùng cho 1 ngày thiệt hại 
c) Thiệt hại về vật chất do người bị thiệt hại chết: Chi phí khám chữa bệnh, mai 
táng, người chăm sóc, cấp dưỡng 
d) Thiệt hại vật chất do sức khỏe bị xâm pham: 
- Chi phí khám chữa bệnh 
- Chi phí bồi dưỡng 
- Chi phí cho người chăm sóc 
 đ) Bồi thường thiệt hại về tinh thần: Bồi thường theo mức lương cơ sở  (khác 
với thiệt hại về vật chất)do Nhà nước quy định 
- Tùy từng trường hợp mà áp dụng ½ đến 5 ngày lương cơ sở cho 01 ngày bị thiệt 
hại. 
-  Thiệt hại về tinh thần trong trường hợp người bị thiệt hại chết 
là 360 tháng lương cơ sở. 
-  Thiệt hại tinh thần trong trường hợp sức khỏe bị xâm phạm được xác định căn cứ 
vào mức độ sức khỏe bị thiệt hại nhưng không quá 50 tháng lương cơ sở. 
g) Các chi phí khác được bồi thường 
- Thuê phòng nghỉ, đi lại, in ấn, thuê luật sư, gửi đơn… 
- Được khôi phục lại quyền, lợi ích hợp pháp, trả lại tài sản. 
h) Phục hồi danh dự 
- Các trường hợp được phục hồi danh dự: 

+ Người bị thiệt hại trong hoạt động tố tụng hình sự 
+ Công chức bị xử lý kỷ luật buộc thôi việc trái pháp luật 

+ Người bị đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện 
bắt buộc trái pháp luật 
- Hình thức thực hiện: 
+ Trực tiếp xin lỗi và cải chính công khai. 
+ Đăng báo xin lỗi và cải chính công khai 
6. Các trường hợp Nhà nước không bồi thường 
- Thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi của người bị thiệt hại 
- Thiệt hại xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể 
khắc phục được mặc dù người thi hành công vụ đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và 
trong khả năng cho phép 
- Thiệt hại xảy ra trong trường hợp người thi hành công vụ muốn tránh một nguy 
cơ đe dọa trực tiếp…mà không còn cách nào khác phải hành động gây ra thiệt hại nhỏ hơn 
7. Chú thích 
Trong trường hợp phát sinh bồi thường nhà nước, tổ chức/công dân liên hệ Ủy ban 
nhân dân cấp xã (hoặc cơ quan nhà nước ban hành quyết định trái pháp luật) để tham khảo 
trình tự, thủ tục và các điều kiện khác để giải quyết bồi thường nhà nước./.